Ey zaman, bilmez misin ettiğin kötülükleri?
Sana düşer azapların, tövbelerin beteri.
Alçakları besler, yoksulları ezer durursun:
Ya bunak bir ihtiyarsın, ya da eşeğin biri.
Her sabah yeni bir gün doğarken, Bir gün de eksilir ömürden;Her şafak bir hırsız gibidirElinde bir fenerle gelen.Mal mülk düşkünleri rahat yüzü görmezler,
Bin bir derde düşer, canlarından bezerler.
Öyleyken, ne tuhaftır, yine de övünür,
Onlar gibi olmayana adam demezler.
İnsan bastığı toprağı hor görmemeli:Kim bilir hangi güzeldir, hangi sevgili.Duvara koyduğun kerpiç yok mu, kerpiç?Ya bir Şah kafasıdır, ya bir vezir eli!Gökte bir öküz varmış, adı Pervin;
Bir öküz de altındaymış yerin.
Sen asıl iki öküz arasında
Tepişmesine bak şu eşeklerin!
Dünya üç beş bilgisizin elinde;Onlarca her bilgi kendilerinde.Üzülme; eşek eşeği beğenir:Hayır var sana "kötü" demelerinde.Dedim: artık bilgiden yana eksiğim yok;Şu dünyanın sırrına ermişim az çok.Derken aklım geldi başıma, bir de baktım:Ömrüm gelip geçmiş, hiç bir şey bildiğim yok.
Cennette huriler varmış, kara gözlü;
İçkinin de ordaymış en güzeli.
Desene biz çoktan cennetlik olmuşuz:
Bak, bir yanda şarap, bir yanda sevgili.
Sen sofusun, hep dinden dem vurursun;
Bana da sapık, dinsiz der durursun.
Peki, ben ne görünüyorsam oyum:
Ya sen? Ne görünüyorsan o musun?
Bir elde kadeh, bir elde Kur’an;Bir helaldir işimiz, bir haram.Şu yarım yamalak dünyadaNe tam kâfiriz, ne tam Müslüman!Duru sudan daha temizdir benim sevgim;Sevgiyle bu oynayış da hakkımdır benim;Halden hale girer başkalarında sevgi:Neyse hep odur benim sevgim ve sevgilim.Gönül, her an sevdiğinin kapısında ol;Her istediğini onda ara, onda bul.Aşk tavlasında hileye kaçma kalleşçe:Koy canını ortaya, soyulursan soyul.
Sevgilim, ömrü derdim gibi bitmeyesi,
Bu sabah bütün cömertliği üstündeydi.
Bir göz atıverdi bana geçip giderken:
İyilik et denize at mı demek istedi?
Aşk bir beladır, ama Tanrıdan gelme;Halk neden karşı kor Tanrı emrine?Bize herşeyi yaptıran kendi madem,Kulu sorguya çekmenin alemi ne?En doğrusu, dosta düşmana iyilik etmen;
İyilik seven kötülük edemez zaten.
Dostuna kötülük ettin mi düşmanın olur:
Düşmanınsa dostun olur iyilik edersen.
Sır saklamasını bilirsen Hayyam söylerİnsanoğlu nedir, ne yapar, ne eder:Dert çamuruyla yuğrulup gelir dünyayaYer içer, karın doyurur ve çeker gider.
Akılla bir konuşmam oldu dün gece;
Sana soracaklarım var, dedim;
Sen ki her bilginin temelisin,
Bana yol göstermelisin.
Yaşamaktan bezdim, ne yapsam?
Birkaç yıl daha katlan, dedi.
Nedir; dedim bu yaşamak?
Bir düş, dedi; birkaç görüntü.
Evi barkı olmak nedir? dedim;
Biraz keyfetmek için
Yıllar yılı dert çekmek, dedi.
Bu zorbalar ne biçim adamlar? dedim;
Kurt, köpek, çakal, makal, dedi.
Ne dersin bu adamlara, dedim;
Yüreksizler, kafasızlar, soysuzlar, dedi.
Benim bu deli gönlüm, dedim;
Ne zaman akıllanacak?
Biraz daha kulağı burkulunca, dedi.
Hayyam' ın bu sözlerine ne dersin, dedim;
Dizmiş alt alta sözleri,
Hoşbeş etmiş derim, dedi.
YETMEDİ? ÖMER HAYYAM?
